Mấy hôm trước tôi và hai anh em khác có đọc mấy cuốn sách rất hay của tác giả Malcolm Gladwell. Mấy cuốn này toàn là best seller, và được tái bản đến 7,8 lần ở Việt Nam. Nay mạn phép chia sẻ lại về tác giả cũng như những cuốn sách đó.
Nói qua một chút về tác giá, ông này sinh năm 1963, là nhà báo, tác giả và diễn giả người Canada, sinh ra ở Anh quốc. Từ bé ông đã được bố mẹ tạo điều kiện việc đọc sách và khám phá những thứ xung quanh, thêm việc là cây bút của tờ báo The New Yorker. Nên các tác phẩm của ông luôn có những góc nhìn rất sâu sắc và độc lạ về một vấn đề nào đó. Cho đến nay, ông này có 5 cuốn sách: Những kẻ xuất chúng, Chú cho nhìn thấy gì, Điểm bùng phát, Trong chớt mắt và David & Goliath. Cả 5 cuốn sách trên đều trở thành Best-seller. Ông cũng là một trong những tác giả có tầm ảnh hưởng nhất thế giới, tới mức một số tổ chức ở Mỹ đã từng tố cáo ông khiến rất nhiều phụ huynh ở Mỹ ép các con đang học lớp 2 xuống lớp 1 học cho chắc kiến thức (ảnh hưởng bởi cuốn sách Những kẻ xuất chúng).
Sau đây mình xin phép được nói qua về 3/5 cuốn sách rất hay này của ông:
1) Quyển Những kẻ xuất chúng của Malcolm Gladwell
Xuyên suốt tác phẩm là những câu chuyện, từ rất bình thường như 1 trận chung kết của môn khúc côn cầu cho đến câu chuyện của những người nổi tiếng như: Bill Gates, Beatles, Bill Joy (huyền thoại và là cha đẻ của internet ngày nay). Từ những câu chuyện đó, Gladwell luôn có những góc nhìn rất lạ và độc về sự thành công hay thất bại con người.
Câu chuyện về ngôi làng bí ẩn Roseto, tuổi thọ của họ rất cao và gần như không có ai mắc bệnh tim mạch, cho dù mọi yếu tố về gen di truyền, khí hậu, thói quen ăn uống, đất đai … đều không khác gì các ngôi làng khác. Lí do thật bất ngờ vì cách giao tiếp, đối xử giữa con người với con người và một văn hoá quần thể đặc chưng của họ (đọc để biết chi tiết nhé).
Hay câu chuyện về sự thất bại của Langan – người có chỉ số IQ 195 (Einstein có IQ 150 đến 160), người mà khiến cả nước mỹ phải thán phục khi tham gia chương trình Ai là triệu phú phiên bản Mỹ đầu tiên. Tại sao với một người thông minh và đầy nỗ lực bản thân như vậy, lại thất bại trong cuộc sống (dưới góc nhìn của tác giả).
Hay câu chuyện về việc những người ở vùng văn minh lúa nước (Châu Á) lại có khả năng giải toán tốt hơn hẳn người Châu Âu, Châu Mỹ… còn rất nhiều câu chuyện hay khác.
Đọc hết tác phẩm, chúng tôi chợt nhận ra rằng, thành công không hoàn toàn phụ thuộc vào IQ, vào sự thông minh giỏi giang. Nó còn phụ thuộc vào tư duy nuôi dậy con của cha mẹ, phụ thuộc vào thời thế khi ta sinh ra, phụ thuộc vào việc nắm lấy cơ hội khi nó đến, nhưng đặc biệt hơn cả là sự nỗ lực và luyện tập chăm chỉ. Mà từ khoá của việc nỗ lực đó là: 10000 giờ.
2) Quyển trong chớp mắt của Malcolm Gladwell
Cũng giống như tác phẩm trên, xuyên suốt tác phẩm này là những câu chuyện rất hay và rất khó để lí giải vì sao lại thế.
Bắt đầu bằng câu chuyện bức tượng cổ được hội đồng những nhà khoa học giỏi nhất đánh giá trong 14 tháng. Nhưng nó bị phát hiện là giả chỉ trong vòng 2 giây quan sát của một số chuyên gia khi họ có dịp thăm quan bảo tàng. Vì sao lại kì diệu vậy? Và một số câu chuyện khác cũng rất khó lí giải khi những quyết định kiệt xuất, vĩ đại chỉ được đưa ra trong chớp mắt. Những quyết định đó hầu hết rất khó để giải thích cho người khác tại sao lại làm vậy. Ví như những câu chuyện về việc quyết định nhanh, quyết đoán và mang lại chiến thắng trong quân đội và chiến tranh. Hay việc các nhà tâm lí chỉ cần không đến 5 phút nói chuyện với một cặp vợ chồng là có thể khẳng định họ sẽ sớm li dị …
Ở nửa đầu cuốn sách, chúng tôi có cảm giác rằng những quyết định trong chớp mắt (suy nghĩ mà không suy nghĩ) thật vi diệu và luôn thành công hơn những quyết định được tính toán mất thời gian. Nhưng đến nửa sau, tác giả lại đưa ra những câu chuyện ngược lại về vấn đề này. Những câu chuyện về sự thất bại của việc quyết định chớp mắt. Ví như câu chuyện bầu tổng thống thất bại nhất nước Mỹ (Warren Harding), toàn bộ người dẫn Mỹ đã bị vẻ ngoài đẹp đẽ của Warren Harding đánh lừa. Hay như câu chuyện 1 cảnh sát đã bắn chết 1 người da đen cho dù anh ta không phải tội phạm, chỉ vì hành động rút ví từ trong túi quần của anh ta.
Sau cùng thì tác giả muốn truyền đạt với chúng ta rằng, những quyết định trong chớp mắt không phải khi nào cũng áp dụng được, nó tuỳ vào hoàn cảnh. Và để chúng ta hoàn toàn có thể nâng cao kĩ năng này bằng nhiều cách như luyện tập nghệ thuật: lát cắt mỏng, và việc đưa ra quyết định bằng TIỀM THỨC . Lời khuyên này cũng mang hơi hướng của từ khoá rất quan trọng là: 10000 giờ.
Tác phẩm thật sự là một cuốn sách hay cho những người muốn khám phá bộ não và tư duy con người trong những tình huống khác nhau. Sau khi chia sẻ xong nội dung sách, chúng tôi cũng đã tranh luận rất nhiều về những quyết định bằng tri thức và tiềm thức. Cái nào nhanh hơn, cái nào tốt hơn, tại sao bộ não ko quyết định tất cả mọi việc bằng tiềm thức …
3) Quyển Chú chó nhìn thấy gì của Malcolm Gladwell
Cuốn sách này là tập hợp của những câu chuyện hay nhất mà Malcolm Gladwell đã viết trên tờ báo The New York Worker. Vẫn lối hành văn thu hút bởi những câu chuyện và góc nhìn độc lạ. Tuy nhiên những câu chuyện lại không được sắp xếp thống nhất nội dung, và chúng cũng chẳng liên quan gì đến nhau. Có lẽ cuốn sách này cần phải đọc lại 2,3 lần nữa để hiểu được hết thông điệp của tác giả. Thông qua những câu chuyện từ những sự vật sự việc bình dị cho đến những phát minh lớn cho xã hội, tác giả giúp ta khám phá và hiểu rõ hơn về các hiện tượng xung quanh ta. Trong những câu chuyện đó, có lẽ câu chuyện về thuốc tránh thai và phụ nữ khiến chúng tôi hào hứng và thấy nhiều ấn tượng nhất. Tại sao phụ nữ ngày xưa lại có tần suất hành kinh ít hơn phụ nữa hiện nay? Hành kinh có liên quan gì tới bệnh ung thư không? Chúng tôi đã tranh luận khá nhiều về vấn đề này, cũng bởi sự kết luận mở của tác giả về chúng.
Thực sự thì những kiến thức, bài học từ các tác phẩm của Malcolm Gladwell có giúp gì cho công việc của tôi lúc này không? Tôi cũng chẳng biết nữa, nhưng thật thú vị khi có mấy thằng bạn ngồi đọc ngấu nghiến, rồi chia sẻ và tranh luận gay gắt về các vấn đề và các khía cạnh độc lạ mà Malcolm Gladwell gửi gắm trong các tác phẩm trên.