Trong suốt quá trình 12 năm đi học của tôi, có tới 7 năm học chuyên Toán, 3 năm học chuyên Tin và 2 năm học chuyên tập viết, tập đọc. Nhưng cái thời ấy, tôi luôn có niềm đam mê bất tận với văn thơ, truyện. Tất nhiên là tôi không thể chuyển sang khối C học vì tâm lý mình là một thằng con trai chính hiệu. Thôi thì hồi ấy yêu một em lớp văn là được rồi. Thế rồi sau khi dùi mài kinh sử 4 năm trên ghế đại học, cũng học về IT ,tưởng rằng cuộc đời mình sẽ tiếp tục sống liền với hai từ kỹ thuật, sẽ trở thành một coder hay một cao thủ máy móc trong tương lai. Có ai ngờ…
Bây giờ mấy thằng anh nó gọi mình là Hùng Sale… Cảm giác thê thảm khi không thể thành một giáo sư, tiến sỹ, kỹ thuật viên hay chuyên gia gì gì đó. Cảm giác chạnh lòng khi bây giờ tôi là một thằng bán hàng dạo.
Bước cao bước thấp bên bờ tre hun hút
Có con cò trắng bay vùn vụt
Lướt ngang dòng sông Đuống về đâu
Mẹ ta lòng đói dạ sầu
Đường trơn mưa tạnh mái đầu bạc phơ
<<Hoàng Cầm>>
Thế rồi, những ngày đầu 2016, khi công ty lác đác vài mống người, tôi lang thang chạy từng khách hàng cũ, xin từng dự án nhỏ, đôi khi vài MD cũng nhận. Những ngày đầu 2017, khi công ty có 20 chục mạng, tôi vẫn lang thang chạy đến từng khách hàng mới, giới thiệu công ty, đôi khi pilot không có tiền cũng nhận. Bây giờ là những ngày đầu 2018, công ty có 50 thằng/con, tôi vẫn lang thang, nhưng không phải chạy mà là bước đi từ tốn được rồi.
Chả có ai hiểu sản phẩm, chiến lược và tình trạng kinh doanh của công ty bằng nhân viên bán hàng, thực sự là vậy. Cũng chẳng ở vị trí nào mà kết quả công việc “đập” ngay vào mặt bạn như làm sales. Quan trọng hơn hết, nhân viên sales hiểu được cái nguyên tắc (đơn giản mà ít người chịu hiểu) là “làm được thì mới có ăn”. Chào 1.000 người nhưng chỉ 20 dừng lại lắng nghe. Đó là công việc sales (bán hàng), nó có thể không mang lại cho bạn thu nhập ổn định nhưng những kỹ năng bạn học được sẽ giúp bạn thành công trong suốt cuộc đời dù bạn làm bất cứ nghề gì.
Về cái đời tôi, thì tôi bắt đầu bán hàng vào năm 7 tuổi, khi mà ông cụ nhà tôi mở một cái cửa hàng tạp hoá sau khi về hưu. Hồi ấy nhiệm vụ của tôi là trông hàng. Cái tôi học được là mình phải biết mình bán cái gì. Năm 15 tuổi, tôi lần đầu kiếm được xu đầu tiên từ chính sản phẩm của mình, cái bằng khen gì đó. Cái tôi học được là bán hàng như thế nào. Năm 18 tuổi, tôi bắt đầu đi phát báo. Cái tôi học được là tầm quan trọng của khách hàng. Tôi bắt đầu với những tài liệu về kinh tế cơ bản nhất vào năm 2014, lao ra chiến trường, kiếm những dự án đầu tiên từ mấy trang bid dự án, tham dự event đầu tiên, lập công ty đầu tiên và bán công ty lần đầu tiên vào 2015.
Tôi nhận ra cuộc đời mình gắn với bao nhiêu là cuộc mua bán. Thực ra ai cũng thế thôi, có điều bạn có nhận ra mình cũng chính là một người bán hàng hay không.
Nếu nói về nghề sale cần cái gì, tôi chỉ có thể nói là cần rất nhiều thứ. Bạn hãy tìm hiểu bất kỳ điều gì xung quanh bạn, hãy biết mỗi thứ một ít. Ví dụ bạn có thể rủ tôi đi đá bóng, ok. Chơi cờ, ok. Game, ok. bi-a ok. bia rượu, thuốc lào, ok. phố đèn đỏ cũng ok. Thậm chí bàn về toán học, văn học, lịch sử, địa lý, hoặc là bất kể cái gì trên trời dưới biển. Tôi có thể ngồi chơi, ngồi nói chuyện với bạn. Và nếu bạn hỏi tôi, vậy có cái gì tôi chuyên sâu nhất không. Thực tế là có đấy, chính là về những thứ tôi đang bán. Và liệu bạn có vui lòng nghe tôi kể về những gì tôi đang bán không, nó cũng hấp dẫn không kém những thứ ở trên kia đâu. 🙂
Một số người hỏi tôi, như thế nào là một người bán hàng thành công. Có thể là đạt được doanh thu, có thể là thu được tiền đúng hẹn hay là được khách hàng khen. Rất nhiều thước đo để đo một saler thành công, nhưng với tôi, không có quy chuẩn nào cả. Với tôi, một người bán hàng thành công là một người bán được cái “tâm” của mình. Tâm ở đây có nhiều ý nghĩa, có thể là tâm lý, tâm tình, tâm trạng, tâm hồn… Tôi cũng khó có thể diễn tả hết ý nghĩa của từ này. Chỉ có thể nói rằng, khi mà mình bán một sản phẩm nào đó mà mang theo cả tâm huyết của mình, tin tưởng đó là một sản phẩm tốt, đem lại lợi ích cho khách hàng thì khách hàng cũng sẽ có một tâm trạng tốt, tin tưởng lại mình. Chúng ta, bao gồm cả khách hàng, các bạn làm sản phẩm, các bạn bán hàng đều an tâm, vui vẻ, hạnh phúc.
Ấy là một người bán hàng thành công.
Và cuối cùng, có thể nhiều bạn đang muốn hỏi tôi là tôi có thực sự thích bán hàng hay không, bán hàng đem lại gì cho tôi. Thực ra thì tôi không thích bán hàng. Tôi thích được như các bạn, ngồi một chỗ, làm việc với nhau, tạo ra những sản phẩm tuyệt vời cho khách hàng. Tôi ghét phải lang thang một mình, phải chiến đấu với khách hàng đơn độc nơi chiến tuyến. Một ngày mưa, một ngày nắng, một buổi tuyết rơi, một hôm ốm yếu. Bán hàng cũng chẳng đem lại gì cho tôi, ngoài cảm giác áp lực về doanh số, cảm giác nhục nhã khi phải đi xin lỗi khách hàng, cảm giác hồi hộp khi gặp một khách hàng to vật vã hay chán nản khi gặp một khách hàng không có tý tiềm năng nào. Thế hoá ra bán hàng không có gì vui cả các bạn ạ!!!
Thật buồn khi kết bài lại là một nội dung như thế này. Nhưng đừng vì thế mà bạn nào đang có ý định bán hàng lại nản lòng nhé. Tôi nói đùa thế thôi. Hay là để lần tới, tôi nói thật nhé!?!